Bevallen in het ziekenhuis: Hoe ik mijn angst overwon met EMDR-therapie

Toen ik in februari 2022 een positieve zwangerschapstest in mijn handen had, ging er van alles door me heen. Mijn handen trilden zo hard van alle emoties die tegelijkertijd door mijn lichaam gierden, dat ik de test bijna uit mijn handen liet vallen.

Op de eerste plaats was ik natuurlijk blij en ontzettend dankbaar voor dit kleine wondertje in mijn buik. Ik vond het heel gek om te beseffen dat ik mijn lichaam nu met iemand anders deelde. Toch duurde het amper vijf seconden totdat ik bang werd omdat ik me realiseerde dat dit -nu nog kleine- mensje, er op een dag ook uit zou komen.

Bevallen met Bobbi

Naarmate de tijd vorderde en mijn buik boller en boller werd, merkte ik aan mezelf dat ik steeds angstiger werd voor het moment van de bevalling. Ik heb altijd geweten dat ik in het ziekenhuis wilde bevallen, maar realiseerde me steeds meer dat de ‘gezonde spanning’ die veel mensen hebben voor ziekenhuizen, bij mij toch wel een tikkeltje extremer was. Ik probeerde wel eens om de serie ‘Bevallen met Bobbi’ te kijken, maar kwam dan niet verder dan vijf minuten. Als ik er niet eens naar kan kijken, hoe moet ik het dan in godsnaam zelf gaan doen?

Zorgen van de verloskundige

Toen ik mijn angst deelde bij mijn verloskundige, ging ze hierover doorvragen. Het feit dat ik ooit flauwgevallen ben bij de kaakchirurg toen mijn verstandskies er (zonder complicaties of pijn) uitgetrokken werd, dat ik overgegeven heb toen iemand mij vertelde over de chemokuren van zijn vader en dat ik vaak wit wegtrek en licht in mijn hoofd word als ik alleen al aan de ziekenhuiskleuren en -geuren denk, baarde haar zorgen.

“Waar denk je dat dit vandaan komt?”, vroeg ze. Het enige wat ik kon bedenken is dat ik als jong kind mijn vader aan kanker verloren ben. Ik was pas anderhalf jaar toen hij ziek werd. Hij lag vaak en lang in het ziekenhuis en ik kwam natuurlijk vaak op bezoek bij hem. Ook thuis heb ik hem heel erg ziek gezien. Ondanks dat ik pas vijf jaar oud was toen hij stierf en me weinig kan herinneren, denk ik dat ik onbewust een kleine tik heb overgehouden aan deze heftige periode.

“Jij hebt EMDR nodig”, zei mijn verloskundige toen ik mijn verhaal had gedaan. Ze zag dat ik alweer wit was weggetrokken door er alleen maar over te praten, dus heeft me per mail een aantal praktijken doorgestuurd die mij de juiste hulp konden bieden. Een paar dagen later heb ik een afspraak gemaakt bij een praktijkondersteuner en al vrij snel kon ik langskomen.

Traumatherapie tijdens de zwangerschap, kan dat wel?

In die paar dagen heb ik me natuurlijk wel zorgen gemaakt. Ik had wel van EMDR gehoord, maar ik dacht dat het meer bedoeld was voor ex-soldaten die hun oorlogstrauma’s moesten verwerken, of voor mensen die grote natuurrampen of terroristische aanslagen hadden overleefd. Niet voor mensen die bang zijn voor het ziekenhuis. Bovendien vroeg ik me af of traumatherapie wel veilig is als je al 6 maanden zwanger bent. Toen ik op onderzoek uit ging, las ik meerdere onderzoeken waaruit bleek dat EMDR tijdens de zwangerschap veilig is. Dat was een opluchting. Met een voorzichtig vertrouwen ging ik naar mijn eerste sessie.

Een lijst met triggers

Bij mijn therapeut had ik direct een goed gevoel. We hebben eerst een kennismakingsgesprek gehad, waarin ik mijn verhaal heb gedaan en hij me heeft uitgelegd hoe EMDR werkt. Hij heeft een plan de campagne gemaakt om mij klaar te stomen voor mijn bevalling in het ziekenhuis. Ik moest een lijstje maken van mijn triggers: systeemplafonds, TL lampen, lange smalle gangen, ziekenhuis-kleuren (van die wannabe-pastel-kleuren), raamloze ruimtes, mensen die vertellen over hun ziekte of verwondingen… “Kan je dan ook geen televisieseries kijken over het ziekenhuis?”, vroeg mijn therapeut me. Ik realiseerde me dat ik alle twintig seizoenen Greys Anatomy zonder enige struggle heb gezien, ook al werden mensen daar aan stokken gespiest en vlogen er regelmatig bloederige ingewanden door de operatiekamers.

Herinneringen aan het ziekbed van mijn vader

Voordat ik met de EMDR-sessies begon, dacht ik dat ik terug zou gaan naar waar het allemaal vandaan kwam: het ziektebed van mijn vader. Ik keek er tegenop en wilde eigenlijk niet dat er allemaal herinneringen naar boven zouden komen. Gelukkig was dit niet het geval. Elke sessie gingen we focussen op een bepaalde situatie waarin het bij mij verkeerd ging, zoals het flauwvallen bij de kaakchirurg en het ziek worden tijdens iemand zijn verhaal over zijn zieke vader. Terwijl ik die herinneringen ophaalde, moest ik op de tafel tikken en terugtellen van 100.

Error in mijn hoofd

Dat terugtellen was wel een dingetje. Getallen zijn nooit mijn ding geweest, ik krijg er gewoon error van in mijn hoofd. Tegelijkertijd aan een situatie terugdenken, op de tafel tikken en terugtellen vergde al mijn concentratie en ik ging geregeld de mist in. Zo ben ik dan ook wel weer: ik baalde ervan als ik een getal miste of verkeerd zei. Ik wilde het goed doen en was zwaar geïrriteerd dat ik niet gewoon vooruit mocht tellen.

Verdriet en twijfel

Tijdens de eerste sessie kwam er meteen heel veel verdriet uit, omdat ik moest focussen op het verlies van mijn lieve neef Robin, nu alweer bijna tien jaar geleden. De huilbui die ik toen heb gehad, heeft heel veel opluchting gebracht. Na mijn eerste sessie ben ik wel een dag of drie doodmoe geweest en voelde ik me helemaal leeg. Ik vond er eigenlijk helemaal niks aan en had geen zin in de rest van de sessies.

Ook tijdens de sessies daarna twijfelde ik regelmatig wat ik nou eigenlijk aan het doen was. Ik was ervan overtuigd dat dit niet de manier voor mij was om over mijn angsten heen te komen. Een beetje terugtellen en op een tafel tikken, wat kan dat nou voor goeds doen? Ik leek wel gek. Toch merkte ik dat ik er steeds meer in begon te komen. Het lukte me beter om op de situaties te focussen, in plaats van op het terugtellen.

Kamer vol triggers

Na mijn vierde sessie EMDR heb ik zelf een avondje in het ziekenhuis gelegen omdat ik mijn baby niet meer voelde bewegen. Ik werd aan het CTG-apparaat gelegd in een kamer vol triggers. Ik werd half verblind door de felle TL lampen die aan het systeemplafond hingen, het vloerzeil had een smerige oranje kleur die je gewoon kon ruiken en als klapper op de vuurpijl lag er aan de andere kant van de kamer een vrouw met flinke weeën te wachten op haar eigen kamer.

Wegrennen voor vrouw met weeën

Het kostte me al mijn energie om rustig te blijven. Ik moest minimaal een half uur aan het CTG-apparaat blijven hangen: het langste half uur van mijn leven. Ik zal de paniek in de ogen van mijn man nooit vergeten toen er uit de vrouw allerlei oerkreten begonnen te komen. Hij wist al hoe laat het was: ik werd niet goed. Hij weet ook dat het averechts werkt om dingen te zeggen als “het komt goed” en “doorademen”: dat geeft bij mij meestal juist de doorslag om te flippen. Op het moment dat ik met trillende handen mezelf los wilde koppelen van het apparaat om keihard weg te rennen, kwam de dokter binnen. Het half uur was voorbij, ik mocht weg.

Zie je wel, die EMDR werkt voor geen meter

Gelukkig was alles goed met onze baby, dat was een opluchting. Toch was ik beteuterd. “Zie je wel, die EMDR werkt voor geen meter, ik kan dit helemaal niet”, zei ik tegen mijn man. Met lood in mijn schoenen ging ik een week later toch weer netjes naar mijn sessie, waar ik het verhaal vertelde. We hebben die hele sessie gewijd aan de betreffende avond en alles wat ik had gevoeld. Weer ging ik met een leeg gevoel naar huis.

Ik voelde niks meer

Toen mijn therapeut een paar sessies later aan me vroeg hoe ik erin stond, vertelde ik hem dat ik eigenlijk helemaal niks meer voelde. “Dat is precies de bedoeling”, zei hij trots en die dag namen we afscheid. Geen euphorie, geen opluchting, niks. Ik had er niet heel veel vertrouwen in, maar was wel blij dat ik de EMDR had afgesloten. Ik had toen nog twee maanden zwangerschap te gaan.

Zou het toch gewerkt hebben?

Op 14 november was ik alleen thuis, mijn man was een paar dagen weg voor werk. Toen ik ‘s avonds in bed lag, had ik ineens de drang om weer een poging te wagen tot een aflevering van ‘Bevallen met Bobbi’. Ik keek vier afleveringen achter elkaar zonder een kik te geven. De avond daarna weer, en de avond daarna weer. Zou het dan toch gewerkt hebben?

Het begin van de bevalling

Op 17 november kwam mijn man om 15:00 thuis van zijn werk. Een uur later begon ik lichte buikkrampjes te voelen. Ik wilde mijn man niet voor niets ongerust maken, dus heb ik ze stiekem getimed. In no-time zaten er nog maar drie minuten tussen de krampen, die inmiddels wel de stempel ‘weeën’ mochten krijgen. Toen de verloskundige om 19:00 binnenkwam, zat ik al op drie centimeter. Ik dacht toen even terug aan die vrouw in het ziekenhuis; zij zat tijdens haar oerkreten ook op drie centimeter maar was al negen uur bezig.

In mijn eigen bubbel

Bijna meteen zijn we naar het ziekenhuis gereden, de bevalling was inmiddels in volle gang en ook mijn moeder was al onderweg. In het ziekenhuisbed had ik een positie gevonden waarin ik de weeën weg kon blijven puffen, die inmiddels zo snel achter elkaar kwamen dat ik tussendoor amper tien seconden tijd had om op adem te komen. Ik ben volledig in mijn eigen bubbel gegaan en heb me gefocust op mijn ademhaling. Geen seconde ben ik bezig geweest met de ziekenhuiskamer waarin ik lag en wonder boven wonder vond ik het fijn dat de verloskundige me bemoedigende woordjes toesprak. Om 23:04 werd onze prachtige dochter Kate geboren.

Trots en complimenten

Toen ik een paar uur later in de rolstoel het ziekenhuis uit werd gereden, maakte ik alweer grapjes. Iedereen in de kamer strooide met complimenten over de rust en controle die ik heb behouden tijdens mijn bevalling. Ik ben nog nooit in mijn leven zo trots op mezelf geweest.

Een paar weken later heb ik mijn therapeut een berichtje gestuurd om te vertellen dat alles goed is gegaan. Ik kreeg een ontzettend lief bericht terug, waarin hij zei: “Je hebt je angsten overwonnen en dat is misschien nog wel een grotere prestatie dan je bevalling. De beloning op die overwinning mag je nu in je armen houden”.

Kate is inmiddels 2,5 jaar oud en nog steeds ben ik zo ontzettend blij dat ik EMDR-therapie heb gehad. De angst is weg, de triggers van toen doen me nu niets meer.